Hamur işi denince börekten sonra mantı gelir benim aklıma. Çin’den Saraybosna’ya, her türlüsünü çok severiz. Yufkayı açmak, içini hazırlamak, kaplatmak, haşlamak, fırınlamak, et suyu ile ıslatmak, yoğurdunu, biberli yağını kıvamında koymak epey maharet ve ustalık ister. Hamur, kıyma, sarımsaklı yoğurt, biberli yağ. Bu birlikteliğin lezzetsiz olmasına imkan var mı?Hem de insanı şaşırtan, tahrik eden, bağımlı kılan, mutluluk bağışlayan bir lezzet. Ben de çoğunuz gibi bir mantı delisiyim. Onu yiyebilmek için her türlü riski göze alabilirim. Örneğin şişmanlama, mide fesatı, kandaki şekerin yükselmesi gibi Mantı tabağının başında bunların hiç biri aklıma gelmez. O an mantıyla arama hiçbir şey giremez. Sivas mantısı , Kayseri mantısından daha büyük olur. Kyseri’de bir kaşığa 50 mantı sığması makbüldür. Sivas mantısı ise bir kaşığa iki tane sığacak büyüklüktedir. Kayseri mantısı fırınlanır, Sivas mantısı ise fırınlanmaz. Türkiye’de mantı denince akla ilk gelen kent Kayseri’dir. Bu kentte mantı yapmak kültürün önemli bir parçasıdır. Gelinlik kızlar, mantı yaptırılarak sınanır. Eğer bir kaşığa 50 tane mantı sığacak kadar küçük mantı yapamıyorsa, o kızın yeterince kibar ve yetenekli olmadığı düşünülür. Onun için anneler kızlarına, küçük yaştan itibaren mantı yapmasını öğretirler. Mantı, Kayserili bilinse de Anadolu’nun bir çok kentinde de yapılır. Özellile Kırşehir, Adana, Aksaray, Çorum, Konya, Niğde, Sivas, Tokat, Yozgat, Ardahan gibi illerde yapılan mantıların da tadına doyum olmaz. Eğer mantının peşine düşüp de geçmişini, bugününü öğrenmeye kalkarsanız bu muhteşem yemeği neredeyse tüm dünyanın sevdiğini görürsünüz.Dünya mantılarına geçmeden önce biraz geçmişte gezinelim:
Yemek kültürü araştırmacısı Aylin Tan, mantının doğduğu yerin Orta Asya olduğunu ve İpek Yolu aracılığı ile geniş bir coğrafyaya yayıldığını belirtir. Bu nedenle, değişik ülkelerde, değişik isimler ve şekiller almış, farklı iç, malzeme ve soslar le servis edilmiştir. Tan, mantı reçetesine en benzeyen yemeğin tutmaç olduğunu öne sürer. Tutmaçtan bahseden ilk yazılı kaynaklardan olan, Kaşgarlı Mahmut’un yazdığı Dinan’ı Lügati’t Türk’te anlatıldığına göre tutmaç, el kesimi eriştelerden ve kavrulmuş kıymadan oluşan yoğurt bazlı bir yemektir. Mantının bir nevi dolgusuz versiyonunu andırır. Mantının ilk yer aldığı Osmanlı kaynağı ise Şirvani’nin kitabının Osmanlı Türkçesi’ne çevrilmiş baskıdır.Burada anlatılan mantı, içinde koyun kıyması, nohut, tarçın ve sirke bulunan yoğurt ve sumak ile servis edilen bir yemektir.
